LÊ
Bình
Khi
mọi người bước vào căn nhà hình ảnh đầu tiên đập vào
mắt là cô bé khoảng 3 tuổi trong áo dài màu xanh lá
mạ đang cầm chổi quét nhà. Hình ảnh thơ ngây của một
cô bé đang chú tâm quét nhà. Cô bé bước những bước
khá vững, nhẹ nhàng đưa cây chổi quét, cây chổi cao
bằng tầm cô bé, những nhát chổi đưa đi đưa lại theo
bước chân làm liên tưởng đến hình ảnh cô Bạch Tuyết
trong phim Bạch Tuyết và 7 chú lùn.
Mọi người bật cười. Có người bật tiếng khen:
- Chà! Giỏi dữ ta.
Cô bé dừng tay, và chợt nhận ra có nhiều người đang
vào nhà.
- Cháu cảm ơn.
- Ý mèn ơi. Biết cảm ơn nữa à. Không có chi. Cháu
đang làm gì đó.
- Cháu quét nhà.
Tiếng nói của cô bé chưa đúng giọng lắm, nhưng thật
rõ và dứt khoát.
Người đàn bà đang ngồi trên ghế tràng kỷ đứng bật
dậy.
- Chào tất cả. Xin mời vào. Con cất chổi đi con. Con
chào cô chú ông bà đi.
Bấy giờ cô bé nhìn lên và vòng tay chào khách.
- Con bé giỏi quá. Chắc bà nội dạy cháu đó phải
không?
- Mời anh chị và các cháu vào chơi. Con bé nó giành
quét nhà đó chớ. Nhà đã quét và lau chùi rồi nhưng
nó cứ đòi nằng nặc cho được.
Căn nhà có phòng khách nhỏ nhắn, gọn gàng và được trang trí bắt mắt.
Nền nhà lát bằng gỗ, sạch bóng.
Mọi người an vị trên ghế sofa, có người bước vào nhà
trong.
Người đàn bà chủ nhà rót nước mời khách.
- Con nít nó hay bắt chước đó mà. Mỗi sáng tôi đều
lau chùi sàn nhà sach sẽ, nhưng hôm qua đi chợ mới
biết ở đây có bán loại chỗi này nên mua về quét nhà.
Anh chị còn nhớ loại chổi nầy không?
- Thì chổi đót chớ gì mà không biết.
- Ừ thì vậy. Nhưng lâu lắm tôi mới thấy nó đó.
Thường khi thì tôi vẫn dùng các loại chổi làm bằng
nhựa. Ở dây làm gì có loại chổi đót. Làm bằng tay đó
nhé. Handmade thì giá nào mà mua cho nổi, hơn nữa
làm sao cung cấp cho đủ.
Câu chuyện xoay quanh cây chổi tầm thường.
Cây chổi ở Mỹ làm bằng nhựa dẻo, với các cộng chổi cứng đơ, và khi
quét không sạch được những hạt bụi nhỏ. Muốn sạch,
người ta phải lau chùi. Nhà ở Mỹ thường trải thảm,
và dùng máy hút bụi. Có nhiều nhà lót sàn nhà bằng
gỗ nhưng ít khi người ta dùng chổi để quét nhà.
Cây đót cùng họ với lau, sậy; nhưng cây đót cứng và thấp hơn,
đặc biệt “bông” đót dai và không mục rả cho nên được
dân quê dùng làm chổi quét nhà.
Người chủ nhà được dịp nói về cây chổi đót.
Ngày đó, khoảng năm 75-77 gia đình bà phải đi kinh tế mới để chồng
mau chóng trở về…bà đã đưa cả nhà về vùng Bù Gia Mập,
Minh Hưng “làm kinh tế”.
Bà nhớ lại “Con đường quốc lộ 14 từ Ban Mê Thuộc đến Quảng
Đức xuống Đồng Xoài chạy ngang qua Bù Gia Mập. Ngay
ngã ba đường số 10 là xã kinh tế mới Minh Hưng.”
Bà nói: Con đường 10 là con đường nghe nói lại là
con đường do bà Ngô Đình Nhu làm ra để vào Bù Gia
Mập kéo gỗ. Sau 75 chỗ nầy trở nên công trường trồng
cao su, và có trại “học tập” của sĩ quan miền Nam ở
đó. Bà cho biết bà đã gặp nhiều “cải tạo viên” hàng
ngày từ Bù Gia Mập –cách đó 10 cây số- đi bộ ra Minh
Hưng làm nông trường phá rừng trồng cao su và làm
ruộng.
Bà kễ “Ngày mới đến, căn nhà trống huơ trống hoát, mái che
bằng lá ở giữa rừng, con đường trước nhà bụi đỏ ngút
trời mỗi khi có gió.”
Bà đã ở đó 3 năm không chịu nổi,và chồng bà cũng chẳng thấy về như
lời hứa của “Ùy Ban Quân Quản” nên năm 1979 bà đã
trở lại Sài Gòn.
“Khó khăn lắm các ông bà ơi. Tôi biết làm cây chổi
đót khi đi kinh tế mới. Đứa bé quét nhà là cháu nội,
thằng cha nó ăn khoai mì, củ mài khi mới lọt lòng.
Cha nó giúp tôi làm chổi.”
“Làm chổi để bán à?”
“Cũng chẳng phải bán buôn gì. Nhưng bạn hàng đi buôn
qua lại thường ghé qua, và mua. Các ông đây có người
nào đã qua trại “học tập” Bù Gia Mập” chưa?”
Một ông trong số khách, cười : “Sao lại không. Chúng tôi từ trại Trảng
Lớn bị đưa về đây vào cuối năm 77. Cái con đường bà
nói đó chúng tôi đã đi qua.”
“Thế à? Vậy chắc ông biết vùng đó rồi.”
“Sao lại không biết. Mỗi ngày chúng tôi lội bộ ra
quốc lộ 14 để phá rừng ươm cây cao su và trồng mì.,
trồng bắp.”
“Khổ nhỉ! Bây giờ nghĩ lại các ông có giựt mình
không?”
Mới đó mà hơn 30 năm rồi, nhiều ông “cải tạo” ra được khỏi tù và
mang đầy tật bệnh trong người, tin được đi Mỹ, có
ông làm hồ sơ xong thì chết trước khi được lên danh
sách phỏng vấn. Bà chủ nhà thở dài.”Vậy mà có nhiều
người đã quên rồi đấy các ông các bà ạ.. Như cây
chổi đót nầy, mấy ai còn nhớ.”
Cây chổi đót trở thành “duyên nợ” với người đàn bà chủ nhà, và từ
đó bữa ăn chiều người ta nhắc lại thời “Vắt đất thay
trời làm mưa” , “Bàn tay ta làm nên tất cả; với sức
người sõi đá…vẫn còn nguyên”
“À mà cây đót ở đâu ta?” Một người hỏi, và nhiều
người ngó nhau…cười trừ.
“Tôi không biết cây đót ở đâu, nhưng dường như vùng
nào, tỉnh nào cũng có cây đót. Nhất là các tỉnh ở
cao nguyên Trung Phần.”
Cây đót? Theo những tài liệu được đăng tải trên “trời” thì có 2
tỉnh ở Việt Nam hiện nay sản xuất ra cây chổi đót.
Đó là Quảng Bình và Quảng Ngãi. Có lẽ cây chổi bà
chủ nhà mua ngoài chợ Việt Nam xuất phát từ một
trong 2 tỉnh nói trên.
Bản tin đăng trên trang nhà:
http://www.quangngai.gov.vn/quangngai/tiengviet/bao_qn/2006/10493/
có
bài viết sau đây nói về cây chổi đót.
Đang là thời điểm gần kết thúc mùa lấy đót ở huyện miền núi Minh
Long, ngay từ mờ sáng, từng đoàn người lên rừng lấy
bông đót, để rồi chiều về, trên vai mỗi người nặng
trĩu những gùi đót. Mùa đót ở Minh Long chỉ kéo dài
gần 3 tháng, nhưng đến nay đã trở thành một nghề,
nếp sinh hoạt trong lao động sản xuất của đồng bào
dân tộc H're vùng này.
Trước đây, cây đót được bà con lấy về chỉ đơn thuần làm chổi cho
nhu cầu của gia đình. Thỉnh thoảng mới có một vài
người từ miền xuôi lên đây mua về bán cho các cơ sở
làm chổi ở đồng bằng. Nhưng từ khi con đường Tỉnh lộ
627 khai thông, trải nhựa, điều kiện đi lại được
thông thương tiện lợi thì cây đót trở thành thứ hàng
hoá "ăn khách". Cứ đến mùa đót, hầu như nhà nào cũng
có người đi lấy đót, đông nhất là ở các xã Long Môn,
Thanh An, Long Hiệp. Cây đót được người dân lấy về
đem phơi khô, bó thành từng bó, rồi vận chuyển ra
trung tâm xã bán cho các nơi làm chổi. Anh Lê Xuân
Dũng - chủ sản xuất chổi đót ở xã Long Mai cho biết:
Vào mùa vụ (tháng 1-2 âm lịch), trung bình mỗi ngày
anh mua trên 2,5 tấn đót, có lúc lên đến 5 tấn/ngày.
Đó là chưa kể một số lấy đót về phơi khô, dự trữ chờ
giá cao mới bán. Anh Dũng còn say sưa kể với chúng
tôi: Do cây đót ở Minh Long được thu hoạch đúng vào
độ chín, có màu sắc vàng óng ánh, nên chổi làm ra
được người dùng ưa chuộng hơn. Chính vì vậy hiện
nay, các nơi làm chổi đót ở Minh Long không đủ nguồn
hàng cung ứng cho thị trường. Cũng từ khi cây đót
trở thành sản phẩm hàng hoá thì 5 năm trở lại đây,
ngày càng có nhiều cơ sở làm chổi đót ra đời. Ước
tính huyện Minh Long có trên 10 nơi làm chổi đót.
Năm nay niềm vui của người lấy đót được nhân lên,
bởi giá đót cao hơn so với mọi năm, từ 2 - 2,5 nghìn
đồng/kg (đối với đót tươi) và khoảng 8.000đ/kg (đối
với đót khô). Anh Đinh Văn Vế - một nông dân đã 10
năm đi lấy đót (xã Long Mai) cho biết: Ngày nào tôi
hái được trên 30kg đót tươi, gùi về phơi khô bán
cũng được gần 60.000 đồng. Với số tiền này, anh Vế
mua gạo, thức ăn cho cả gia đình dùng cả tuần. Như
vậy, mỗi mùa đót, người dân có thể kiếm được trên 2
triệu đồng. Khoản tiền tuy không nhiều, nhưng giúp
người dân bớt phần nhọc nhằn hơn trong cuộc sống,
nhất là ra giêng nhiều gia đình rơi vào tình trạng
đói giáp hạt.
Ông Lê Chí Khanh - Trưởng ban định canh định cư huyện Minh
Long cho biết: Để tận dụng thời gian nhàn rỗi, góp
phần tăng thu nhập cho người lấy đót, năm 2005 Ban
định canh định cư huyện Minh Long đã mở lớp tập huấn
kỹ thuật làm chổi đót cho 35 hộ ở xã Thanh An. Chị
Đinh Thị Ni (thôn Làng Vang, Thanh An) - người tham
gia lớp tập huấn bảo: Kỹ thuật làm chổi đót khá đơn
giản, chỉ sau hơn 1,5 tháng học tập là tôi có thể
biết cách "bện" chổi, bó dây cước hoặc dây mây...
hoàn thành sản phẩm khá hoàn hảo. Với 1kg đót khô,
tôi làm ra được 3 cây chổi, bán 4.000đ/cây, sau khi
trừ chi phí lời được gần 3.000 đồng so với bán đót...”
Đó là bản tin trên “trời”. Còn cây chổi đót ở chợ Việt Nam
bán với giá $2.69 một cây. Và chắc chắn nó được sản
xuất tại Việt Nam. Bà chủ nhà nói vậy.
“Cây chổi đót quét sạch lắm. Nó quét hết những hạt
bụi li ti chớ không như cây chổi mũ.”
Nhà ở Mỹ lót thảm, dùng máy hút bụi, thảng hoặc có nhà lót ván thì
dùng máy chà láng, máy lau chùi nhà quảng cáo đầy
trên các chương trình TiVi.
“Nhưng thiệt ra thì mấy cái máy đó chẳng bằng cây
chổi đót. Tôi đã mua rồi. 20 đô la chớ ít sao? Nếu
mà có máy hơi nước nữa thì mắc hơn.” Bà cười “Cây
chổi đót là ăn chắc.”
“Ừ nhỉ. Nhớ những căn nhà có nền nhà tráng ciment
tại Sài Gòn, buổi trưa quét sạch, lau sơ qua và nằm
ngửa đánh một giấc trưa, nghe vài ba câu vọng cổ
thiệt là hết ý.”
Ông nọ phán một câu chắc như bắp.
“Còn nhà lót gạch bông thì sao?”
“Thì còn nói gì nữa. Quá sung sướng”
“Vậy mà tui nghe đâu như là ở Việt Nam bây giờ nhiều
ông nhà giàu lại khoái lót thảm và dùng máy hút bụi
cho nó …sang.”
Cái cây chổi đơn giản, đáng giá 3 đô la đã làm cho một bữa ăn
chiều có nhiều chuyện để nói. Nó gợi lại quá khứ của
nhiều người, những con người Việt Nam đã sống ở Mỹ
hơn 30 năm mà vẫn không thể nào quên được…những
chuyện nhiều người đã muốn quên, muốn xóa bỏ quá khứ
để hướng tới tương lai.
Lê Bình
Cây Chổi Lông Gà
Lê Bình
Trước ngày đưa ôngTáo (ngày 23 tháng Chạp) khu vực
chợ Việt Nam chưa có không khí Tết, đi quanh các chợ,
các trung tâm thương mại Việt như Lion Plaza, King
Plaza, Paloma Plaza, Senter, Asian Plaza, Grand
Centery Mall…v.v. không khí vẩn bình thường như mọi
ngày, có chăng là những khách vãng lai, những người
đi chợ có nhắc đến chữ Tết. Một vài chợ nhỏ có trang
hoàng một it bông kiểng, đồ hàng cho Tết….bao lì-xì,
lư hương, chưn đèn, nhang…và các hộp bánh bao trong
giấy kiếng màu đỏ.
Gia đình ông Lê gồm cha mẹ, ông bà, con, cháu, chắt…đổ
xuống một xe SUV và 2 chiếc xe nhỏ trên sân bãi đâu
xe khu Grand Centery Mall. Ông Lê gom mọi người lại
dặn dò và quay sang người đàn bà lớn tuổi, một cụ bà
(thì đúng hơn) tóc trắng như cước, vẻ mặt hồng hào
phúc hậu.
- Bây giờ con đưa mẹ đi vào đây thăm chơi chút xíu,
lát nữa con đưa mẹ đến những chỗ khác.
Bà cụ mĩm cười hiền hòa không nói gì. Cả nhà đi vào
khu trung tâm thương mại. Đi qua các dãy hàng bày
bán trong các gian hàng cửa kiếng, các gian hàng rực
sáng đèn…bà cụ im lặng thủng thỉnh, nhàn nhả đi dọc
theo các hành lang và quan sát. Đến khu hàng ăn, bà
cụ nở nụ cười. “Chà! Đặt tên cũng hay đó chớ. Cũng
còn nhớ quê đó chớ.” Bà đưa mắt nhìn các hàng quán
ăn uống trong khu Food Court mang các tên gọi Việt
Nam như Hàng Xanh, Ninh Kiều…
- Mẹ ăn uống chút gì không? Ông Lê hỏi bà cụ.
- Thôi, mẹ chưa đói.
Đi quanh một lúc chưa đến nửa giờ bà cụ đã quay về
“chốn cũ”.
- Coi vậy mà cũng nhỏ thôi. Mẹ cứ tưởng lớn lắm. Ở
Sài Gòn bây giờ cũng nhiều lắm…Khu thương xá Tax đã
mở cửa lại rồi lại thêm khu vực Continental, Tự Do…rồi
Diamond đâu có thua gì ở đây.
Đối với những ai chưa về Sài Gòn thì không biết bà
cụ nói gì, có mấy người con của cụ có về thăm gật
đầu cho mẹ vui; ông Lê thì giấu nét khó chịu ậm ừ.
Bà cụ quay qua ông Lê “Sao con không về thăm chơi
cho biết” Ông Lê cười “Mẹ thấy đó, con bận bịu quá
không thể đi được…hơn nữa đợi mấy đứa ra trường xong
đâu đó thì con sẽ về.”
Bà cụ cười “Đợi mầy về thăm má thì má theo ba mầy
rồi. Tao nhớ mầy với đứa cháu nên tao phải qua thăm.”
Ông Lê đáp “Dạ.” và im lặng. Mấy nguời em của ông
bấm tay nhau cười, ông Lê quay lại nhíu mày.
Những người bạn đến thăm nghe kể chuyện như vậy đều
cười. Ông Lê là trưởng nam của gia đình, ông còn mấy
người chị. Gia đình bà cụ-mẹ ông Lê-khá giả, ông
thân sinh ra ông Lê là công chức thời đệ I Cộng Hòa,
làm việc ở Bộ Nội Vụ. Sau năm 1975 ông uất ức sanh
bịnh Parkinson tay chân cứ rung rung không cầm đủa
chén gì được phải nhờ con cháu đút cơm cho ăn, sau
đó ông qua đời. Gia đình con cái có đứa ra đi, có
đứa ở lại. Riêng bà cụ quyết định “ Tao ở lại khi ba
mầy không chịu đi.” Mấy người con gái ở lại cùng mẹ,
những anh con trai ra đi. Hiện nay gia đình của các
con cái của bà cụ có mặt từ Canada qua Úc đến Hoa Kỳ.
Sau năm 1975 mặc dù bị mất hết tài sản, gia đình bà
cụ vẫn sinh hoạt như mọi người. Các chị gái của ông
Lê và gia đình về quê rồi trở lên Sài Gòn, họ xoay
đủ cách để sống, hiện nay đã ổn định và có thể nói
đã trở lại nếp sống cũ. Nhà bà cụ ở đường Hoàng Hoa
Thám, Gia định, vẫn thâm nghiêm và cô tịch giữa
những thay đổi của xã hội. Bà cụ hãnh diện với con
cái về điều nầy. “Má không làm gì được như ba mầy,
nhưng má cũng phải giữ cho ba mầy chớ. Giỏ rách cũng
còn bờ tre.”
Các anh em nhà ông Lê kể rằng ông chưa bao giờ về
thăm mẹ ông, các em ông đi nhiều lần, ông không phản
đối nhưng cá nhân ông nhất định không về. Anh em nhà
ông Lê đã nhiều lần tranh luận về chuyện nầy. sau
cùng anh em đồng ý “hồn ai nấy giữ” nhưng tình anh
em không được bất hòa. Mẹ của ông Lê biết tánh thằng
con trai của bà. “Má biết tánh của nó, cứng đầu lắm.
Má biết nó giống ba tụi bay. Nó không về thăm thì
tao tìm cách tao qua.” Bà nở nụ cười phúc hậu. “Mỗi
đứa trời sanh mỗi tánh. Má chỉ xin các con là không
mất tình anh em, trên dưới phải nghe lời má có chết
cũng mãn nguyện.” Điều nầy bà cụ đã mãn nguyện, các
anh em nhà ông Lê không cùng suy nghĩ nhưng vẫn
thương yêu và kính trọng trên dưới thuận hòa.
“Tao thương thằng Tư nhứt vì hồi còn nhỏ nó bị đòn
nhiều nhứt. Cái cây chổi lông gà lúc nào cũng để sẵn
trên đầu tủ.” Bà cụ trầm ngâm một lúc…”Nghĩ lại sao
hồi đó má đánh đòn thằng anh của tụi bay nhiều hơn
hết. Tao cũng không biết tại sao.”
Thằng cháu đích tôn của bà cụ đã có vợ có con…nó
hiểu nhưng đứa chắt của bà cụ lại thắc mắc “Cây chổi
lông gà để dành cho ông nội là sao hả bà cố?” Bà cụ
cười hiền “Là để dành quét bụi trên bàn thờ, trên
sập gụ, tủ chè…” Thằng bé không hiểu, cha của nó vào
trong lấy cây chổi lông gà ra quét cho nó thấy…như
vầy nè. “Con biết rồi, như vậy là ông nội có cái
“duty” quét bàn thờ…như con vậy.” Thằng anh của nó
giải thích thêm cho nó biết bà cố dùng chỗi lông gà
đánh đòn ông nội. Thằng bé trợn mắt kinh ngạc “Đánh
bằng cây nầy?” Bà cụ cười vuốt má của nó “Thương cho
roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi đó con”. Cha đứa
bé phải giải thích “Thương cho roi cho vọt, ghét cho
ngọt cho bùi.”cho nó hiểu. Sau khi nghe ra nó phán
một câu “child abuse” làm bà cố bật ngửa.
Không ai muốn đề cập đến chuyện “dạy con”. Thằng bé thì
không chịu, nó nhìn cây chổi lông gà chau mày. Đã
hơn 10 tuổi, học lớp 5, thằng bé nói thông thạo 2
ngôn ngữ. Tuy nhiên, nó không hiểu nhiều câu thành
ngữ, tục ngữ, ca dao Việt. Thằng bé đi tìm mẹ nó để
hỏi “Mẹ có bao giờ sẽ đánh con bằng chổi lông gà
không hả mẹ?” Bà mẹ cười “Không bao giờ.” “Thế ở VN
bây giờ còn đánh bằng chổi lông gà không hả mẹ?” Mẹ
nó im. Nó hỏi tiếp “Tại sao phải đánh bằng chổi lông
gà hở mẹ? Người làm ra cây chổi bằng lông gà để đánh
trẻ con hả mẹ?”…Nhiều câu hỏi mà người mẹ trẻ không
trả lời được.
Cây chổi lông gà đã có từ lâu trong các gia đình Việt Nam. Để
làm một cây chổi lông gà, trước tiên phải phơi lông
gà thật khô, loại lông đuôi gà trống màu nâu thì để
nguyên, nếu là lông gà màu trắng thì nhuộm màu, phơi
thêm một nắng nữa rồi dùng dây chỉ xỏ thành từng sợi,
quấn chung quanh những đoạn cây mây dài 3 tấc rưỡi
(3.5) hoặc 6 tấc rưỡi (6.5) hoặc dài hơn tùy loại
chổi lớn hay nhỏ, dài hay ngắn.
Cây chổi lông gà là như vậy. Việc giáo dục trong gia đình ở
VN thời xưa, cha mẹ đánh con cái bằng roi mây…và cây
chổi lông gà ở trong nhà là “phương tiện” gần gủi
nhất. Người Việt nào cũng có ít nhiều kỷ niệm về cây
chổi lông gà (thay cây roi mây) đét vào mông.
Ông Nguyễn Văn Thành trong Đặc san Ất Dậu 2005 có viết
vể cây chổi lông gà chi tiết như sau: “Cán chổi làm
bằng cọng cây mây có lông gà bện chung quanh, chiều
dài ước lượng từ 8 tấc đến 1 thước. Chổi được chia
thành hai phần: phần có lông gà để quét hay phủi và
phần cán để cầm. Lông đuôi gà cồ nằm ở phần đầu, còn
lông mã (lưng) và lông cổ nằm phía dưới. Ngoài lớp
dầu hắc trét đều xung quanh cán để giữ chặt lông gà,
cũng có thêm vài vòng chỉ cột chặt chân của lông gà
sát vào cán chổi. Chổi lông gà rất tiện lợi được
dùng trong nhà để quét bụi đóng trên đi-văn (divan),
bàn, ván, đẩu, trang thờ hay bàn thờ…
Chổi rất thị uy bởi quyền lực mạnh mẽ của nó, đã được
vua Lê Thánh Tôn coi như là một vị tướng được Trời
cử xuống trần gian quét sạch nợ trần trong bài "Vịnh
cây chổi" trích đoạn như sau:
"…Lệnh chúa ban truyền xuống ngọc giai
Cho làm lệnh tướng quét trần ai
Một tay vùng vẫy trời tung gió
Bốn bể tung hoành đất sạch gai…"
Ngay cả Âu Tây và Âu Mỹ chẳng hạn xứ Anh, Mỹ có
truyền thuyết cho rằng cái chổi của mụ phù thủy
(Witch) rất linh thiêng và câu chuyện ma quái này đã
được in thành sách tập đọc dành cho con nít thuộc
bậc mẫu giáo. Mụ cỡi trên cây chổi huyền bí này khi
cần bay từ nơi này đến nơi khác trong đêm lễ Ma Quỷ
(Halloween) ở Mỹ.
Thật vậy, quyền uy của cây chổi được thể hiện qua câu:
“Ăn chổi chà" hay “Cho ăn chổi lông gà” khi người
nói muốn hăm dọa kẻ khác có ý định bén mảng đến gần.
Cây chổi lông gà đặc biệt làm cho trẻ con phạm lỗi sợ
nhất; sợ đến điếng người khi cha hoặc mẹ cầm cây
chổi lông gà lộn ngược để lộ phần cán cây mây khẽ
lấy lằn trên mông, và hãi đến độ xanh mặt khi bị
chổi lông gà "nhá nhá", "nhịp nhịp" trên mông…. cũng
mong cho con mình sửa lỗi sai nên người.”
Ông Lê đưa mẹ và gia đình đi chơi thăm viếng khắp nơi, đưa
đến khu cờ bạc Las Vegas, Disneyland, đi Nam
California…v.v. Càng đi bà cụ càng thấy sự rộng lớn,
bề thế, giàu sang…của nước Mỹ. Bà cụ cười:
“Ông bà mình nói không sai chút nào.”
“Nói sao hả mẹ?”
“Thì đi một ngày đàng, học một sàng khôn.”
“Má thấy làm sao hả má?”
“To quá! Lớn quá! Họ quá giàu sang, thiệt là giàu
sang.”
Ông Lê mĩm cười nhìn bà cụ “So với Sài Gòn bây giờ
ra sao hả má…có giống Diamond, Tax, Continental
không má?” Bà cụ quay nhìn người con trai, bà nhìn
thật lâu…bà chậm rải:
“Má sanh ra con nên má biết ý con. Má không buồn
vì câu hỏi của con đâu. Không ai thương con bằng mẹ
đâu các con à.”
Mấy người em quay lại nhìn anh:
“Anh Tư à, anh mà còn như vậy thì tụi em sẽ đi về
ngay.”
Người em trai kế ông Lê nói với bà cụ:
“Má à, anh Tư muốn ăn mấy cái chổi lông gà đó má.”
Bà cụ cười hiền: “Má gần đất xa trời rồi. Má đâu có còn
gì mà giận với hờn. Má vẫn thương nó nhứt nhà.”
Ông Lê cúi đầu nhìn chân mẹ: “Con xin lỗi má. Già đầu mà chưa
nên nết. Má đánh con bằng chổi lông gà là đúng quá
đó má à.”