Kể
từ năm 1968 …. nghĩa là lúc chiến cuộc trở nên
khốc liệt …
Một số bà con ở
những vùng "xôi đậu" hoặc những vùng hay xảy
ra giao tranh phải rời bỏ quê hương bản quán,
thường lên Saigon để "lánh nạn" chiến tranh …
Người dân quê phải rời bỏ quê hương ruộng vườn
để lên Saigon "lánh nạn" tại nhà bà con hoặc "đi
theo" những bà con có người quen ở thành thị -
nhất là Thủ Đô Sàigon – xin tá túc… ráng chờ "khi
nào giặc êm êm" để trở về quê làm ăn sinh sống!
Nhưng rồi tình
hình …hỏng êm tí nào, thậm chí còn nổ ra dữ
dội hơn… Do đó, bà con ly hương phải tìm kế
sinh nhai qua ngày đoạn tháng…
Bà con làm đủ thứ
nghề…
Đi làm mướn (hỏng
nhiều) còn số khác "quơ quàu" đủ thứ việc để
có tiền chi tiêu…
Hồi đó… tính sơ là từ 1968... thành phố thưa
dân. Còn "vùng ven" dân còn thưa thớt hơn nữa,
do đó, chợ búa "vùng ven" phải đi xa hai ba
cây số… vì vậy hai ba ngày hoặc lâu hơn, mới
đi chợ một lần, từ đó, bà con "chạy giặc" mới
nghĩ ra cách đi chợ "gốc" để mua đồ ăn về bán
lẻ cho bà con người địa phương trong xóm, để
bà con trong xóm mình tá túc… đỡ phải mất công
đi chợ, bán lẻ như vậy, kiếm lời cũng đủ sống
qua ngày, nhưng hỏng mắc hơn ở chợ bao nhiêu,
nên bà con mua rất dữ! Vì sao hỏng … mắc hơn ?
Cho ví dụ nè...
Khi "Bạn Hàng" tới nhà vườn mua mướp khía, nhà
vườn tự qui định chung cho "bạn hàng mua sỉ" 1
chục mướp là 12 trái (12 trái gọi là chục có
đầu) …
Nhà vườn bán (một
chục 12) là 12 trái mướp cho "bạn hàng sỉ" là
10 đồng …
Bạn hàng sỉ bán
11 trái (cũng là 1 chục) cũng 10 đồng
cho bạn hàng chợ …Lời 1 trái…
Bạn hàng chợ bán
10 trái 10 đồng cho Bạn Hàng Gánh … Chợ lời 1
trái…
Bạn Hàng Gánh
mua lẻ vài trái, một 1
trái 1 đồng về bán 1 đồng - mốt 1 một trái,
lời một cắc một trái... Thí dụ vậy …
Nghĩa là ai bán,
dù ở đâu, ai cũng có lời … Bạn hàng gánh chỉ
mua vài ba trái, hỏng mua nhiều, vì mua đủ thứ,
mỗi thứ một chút, thịt nữa ký, cá vài con…vv…cho
đầy gánh …
Tóm lại, người
trồng bán 1 đồng một trái cho bạn hàng, người
mua về nấu canh giá là đồng-mốt … như vậy …mắc
thêm một cắc … mắc hôn ?!
-
Mắc cái con khỉ, mầy … cha người ta hay sao mà
mua 1 đồng, bán mầy 1 đồng ?
-
Ờ
ờ …
-
Phải cho người ta có lời để nuôi con chớ …Người
ta đưa tới …họng mầy, mầy nằm nhà, lết ra, mua
vô nấu canh …mà … rên mậy, ngộ he ?
-
…?!... (bị dũa nên im re)
- Buôn bán phải cho
người ta có lời chớ, rõ chưa…quỉ sứ !
Đó mới là “ Kinh
Bang Tế Thế “ !!! Rất an tâm …Vì ai cũng có
lợi hết á !!!
Bà con Nông Dân hỏng phải “ dân ngu cu đen “
đâu nhé !!! Coi chừng lầm to nhe !!!
Bây giờ, có người
bán “ tận họng “ nên bà con “ địa phương “ áp
nhau mua, gọi là “ giúp con nhỏ “ kiếm lời,
tội cho nó quá …. thế là “ bàn hàng
gánh “ ra đời …
Mua bán như vậy
cũng rất tiện cho “ bà con người địa phương “
…làm biếng ! (?!)
Lúc đó trong xóm
vùng ven, ví dụ GV, ngả tự AnS …hàng ngày có
cả chục “ bạn hàng gáng “ đi rảo trong xóm,
bán cá, thịt, rau, dưa, củ, cải, hành hẹ …Tất
cả chất đầy một gánh nặng trĩu, gánh đi dạo
vòng trong xóm, bán lẻ tận cửa cho bà con …
Có
khi bán …ế, tới trưa chưa hết, mấy bà – hàng -
gánh tụ nhau lại, chia xớt nhau bán giùm cho
ai còn ế nhiều …nếu còn nhiều, chiều bán tiếp
!!!
“Cái Chổ “ mấy bà
hàng gánh ế hàng, tụ lại, thường là dưới bóng
cây, trên lề cỏ ven đường …từ từ bà con chòm
xóm biết được “ cái chổ đó “ …rồi
cứ thế ra mua …
Khi đó, cũng có
bà con thương tình, ra mua dùm cá thịt ế … để
“ làm phước “ cho bà con “ chạy giặc “ nó về
lo cơm nước cho em …
Khi đã tụ đông
quen chổ, có mối quen hàng ngày, bà con hàng
gánh … hỏng thèm rảo bước bán dạo nửa, cứ sáng
lên chợ “ lấy hàng “ rồi cùng nhau về “ chổ củ
“ ngồi chồm hổm “ bán …cho phẻ - ngừ !!!
Thế là “
chợ chồm hổm “ ra đời !!! ( ?)
Tính ( ẩu ) ra cứ
tròm trèm 500 dân thì, phải có cái chợ …nhỏ (
dù là chồm hổm ) !
Còn trên dưới
1000 dân, tính … đại, là phải có cái chợ …hơi
lớn hơn ( CHỢ CHIỀU )
Chợ Chiều là chợ
Chồm Hổm bán …buổi chiều, nhưng có đóng “ cái
sạp cây “ để hàng bán cho sạch, thịt cá rau
dưa … khỏi dính đất, ngó thấy lịch sự hơn, bà
con nói vậy đó …
Chợ Chiều là chợ
Chồm Hổm có bà con địa phương tham gia, bằng
cách đem đồ trồng ở nhà gồm mướp dàng, bầu, bí,
khoai từ, khoai môn, hành cải bẹ trắng …Mấy
thứ nầy bán cho “ bạn hàng chợ Cầu Muối “
nhưng thứ xấu, bị chê, nhà vườn đem ra Chợ
Chiều bán “ vớt vát chút nào hay chút đó “ …Vì
là “ gần nhà tại gia “ nên bà con đem cây ván
ra đóng sạp, cùng bán với bạn hàng gánh …ế
…hay rau dưa mà bạn hàng Cầu muối mua hỏng xuể
vào buổi chiều … thế là CHỢ CHIỀU ra đời như :
như Chợ Chiều Bàu Nai ( ngã tư An Sương ) chợ
Chiều P12 GV và nhiều Chợ Chiều khác nửa …
Nói
bướng cho trôi …là tất cả chợ
kể trên đều có cùng lai lịch như vậy !
Chợ Chồm Hổm, Chợ
Chiều là chợ bán “ hàng bông “ ( đồ ăn ) ở
Nông Thôn…
Chợ Trời là chợ
bán “ đủ thứ đồ vật dụng “ người bán ngồi khơi
khơi trên vỉa hè, trải vải dưới đất, để đồ bên
trên … rồi đứng phía sau mời om sòm :
-
Mua hong chú hai ? Kiếng Pilot thứ thiệt nè,
hàng PX đó …
-
…?!...Thôi sạo đi cha …
-
Bán được hôn mậy ?
-
Ế
nhệ …
-
Thôi tao đi …
-
Mầy ôm bọc đồ đi đâu đó ? Vô sạp hả ?
-
Tao bán … ngoài trời …nửa !!!
-
Ở
đâu ?
-
Ngả tư HHT LVD chớ ở đâu ?
-
Cho tao theo, tao bán … cái kềm răng coi …
Thế là Chợ Trời
mọc ra .. rồi mọc tùm lum …
Cũng xuất phát từ
chiến cuộc ngày càng khốc liệt hơn … và khi Mỹ
qua có hàng PX …
Có số người mánh
mung chỉa đồ PX …xài hỏng hết, đem bán ….Nhưng
bán ở đâu ?
Tốt nhứt là chổ “
ngả tư đèn đỏ “ khi xe ngừng !!! Họ rao bán
cho tới khi “ đèn xanh “ …Rồi đèn đỏ bán tiếp
…Lúc đó ai cũng biết đồ đó là “ đồ Mỹ “ rất
tốt, vì từ PX lói ra, nên mua ngay khỏi sợ lầm,
nhất là kiếng mát Pilot, đồng hồ Rado …còn cái
“ Radio 5 bănk chạy điện “ thì tốt hết chổ chê
…Nghe nhạc …nó nổ ấm bà cố !!!
Chổ
đó là ngã tư Hồng Thập Tự Lê văn Duyệt …và còn
nhiều chổ khác nửa !!!
Tiếng lành đồn xa
…dân chôm chỉa nhảy ra …phụ vô, bán đủ thứ
trong đó có đồ ăn cắp gồm quần áo, chén nỉa …
( đồ Mỹ ) phụ tùng xe Honda ( xe rả ra ) kiếng
chiếu hậu hay miếng má cao su, áp hai bên bình
xăng Honda …vv ..
Nghĩa là
mất “ miếng má Honda “, cứ ra CHỢ TRỜI
MUA LẠI !!! ( tổ bà nó !!!
)
Sau đó ….quá đông,
để giử an ninh trật tự, phải gom vô một chổ
cho tiện kiểm soát thế là CHỢ TRỜI CÓ BA-TĂNG
TÂN THÀNH RA ĐỜI … ( ? )
Và sau đó … chiến
cuộc cứ mãi kéo dài …
Khi đã “ làm ăn
được, bà con “ đùm bọc “ người “ dưới quê lên
“ tiếp và cùng nhau ở chung cho “ có bầu có
bạn “ …Thế là “ khu ổ chuột ra đời “ …(??)
Trong khu ổ chuột
đó, có một mớ bà con “ làm ăn được “ nên mua
được …nhà lá …
Thế là XÓM NHÀ LÁ
ra đời …Và và và …Tui có thằng bạn thân ở xóm
đó, nó nói vầy :
-
Nghía lên mình …. Hỏng bằng ai !!!
Địa xuống ………...Hỏng
ai giống mình !!! ( má ơi !!! )
Thằng bạn thân
tình ở xóm nhà lá đó, nó đi Trsỉ và mất tích ở
Bình Sơn Quảng Ngải …
Bà con gặp hên hay do chí thú …mần ăn, mà có
của cải, sắm xe, rồi làm chủ xe …Đó là CHỦ XE
BA BÁNH !!!
Chàng Hiu
374
