Nói Thôn Quê là “ý nói” chổ ở…ở Nông
Thôn.
Nơi đó, có ruộng đồng rẩy bái, có cây
xanh bóng mát, không khí trong lành…
Ở Thành Thị đất chật người đông, xe cộ
ồn ào lại kín gió…nghe muốn ngộp thở.
Ở Nông Thôn đất rộng minh mông, gió thổi
bốn mùa, quanh năm mát mẻ…
Con nít thành thị, khi má cho về quê,
tụi nó mừng còn hơn má cho đi coi hát
bóng!
Tụi nó khoái “về quê”…là do mấy chuyện
“cỏn con” sau đây:
Để tụi nó thả diều, cho khỏi vướng dây
đèn đô thị.
Rồi đi bắt dế, khỏi tốn tiền mua, bởi
nhiều khi mua, còn phải tranh dành…
Rồi còn chuyện ôm cần đi câu, lại được
bắn chim, rồi nướng ăn tại chổ!
Rồi cứ tự do leo cây ăn trăm, ăn đã, rồi
xuống sông tắm cho thỏa thích…
Đã vậy, rồi được tha hồ la, la tét bản
họng, mà hỏng bị…ai la, mới khoái tỉ!!!
Quá xá cái “rồi” như vậy, con nít…sao
lại hỏng ham???
Còn người lớn, có…mê nông thôn vắng vẻ
hong đó??? Có nhe, đây nè:
Người xưa, Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm “nói”
như vầy:
Ta
dại, ta tìm nơi vắng vẻ.
Người
khôn, người đến chốn lao xao…
Sư
Tổ Trần Tế Xương…lại có thơ rằng:
….Biết
ai là dại biết ai khôn.
Khôn
nghề cờ bạc là khôn dại.
Dại
chốn văn chương ấy dại khôn…
Người nay…bên tây bên tà âu mỹ gì đó:
Mấy “ổng bả” rời thành phố đi cắm trại,
nghĩa là đi về miền thôn giả…nông thôn.
Cắm trại, thì cắm nơi đồng quê, chớ ai
đi cắm dùi trong thành phố bao giờ nè?
Vô thành phố “cắm trại”
là vô “trại nhậu” ngồi cốt, chớ gì nửa…(phải
hôn)(?!)
Cắm trại, phải cắm cả ngày, còn mấy ổng
nhậu, cũng…nhậu cả ngày đó nhen…
Vì vậy, mới có câu hỏi…lạ: Sao ai cũng
ham (về) nông thôn hết á, sao vậy ta?!
Là bởi, nhà ở nông thôn không cất chùm
nhum, mà…cất thưa rỉnh, đất ai nấy cất
nhà.
Cất nhà trên “đất ông bà” của mình, do
vậy, đất vườn mới có ranh là hàng tre,
trúc…
Còn ruộng thì có bờ ranh, trong mẫu
ruộng lại chia thêm ra nhiều đám ruộng
nửa, để giử nước, vì như vậy, nước ruộng
mới khỏi bị cảnh…nước ruộng trên chảy
hết xuống ruộng dưới, nước chảy vậy,
ruộng trên khô…thì làm sao cấy?!
Xác định “ranh đất” ruộng vườn là do, ở
mỗi “gốc đất” đều có cây Trụ Đá vuông,
cạnh 1 tất, dài cả thước, chôn ngay gốc
đất, từ trụ đá nầy tới trụ đá kia là
hàng tre nếu là vườn, còn ruộng thì có
đường bờ gọi là “bờ ranh”…
Còn nếu bà con nào không ruộng đất, thì
xin gia chủ cho cất cái nhà thì…cứ cất,
để sống chung cho vui…chớ hỏng có gì to
tát.
Như vậy nhà nầy cách nhà kia, xa nhau…cả
năm bảy chục thước là vậy.
Ví dụ miếng đất một mẫu, trên đó có vài
ba cái nhà của bà con ruột, thì chia ra
cất nhà, để nhà nào cũng có đất trống…
Nhà nào cũng có đất trống, cho nên ai
cũng nuôi một mớ gà đẻ và thêm con gà
trống, gà mái đẻ ra bao nhiêu gia chủ
nuôi hết, nuôi vậy, trước là có thịt gà
để “giổ quảy” (đám giổ) sau là có thịt
gà để…nấu cháo hay chơi món gà xé phay
trộn xoài…
Ý là…để mấy chả có cớ “gầy độ”, rồi áp
nhau nhậu nhẹt lai rai…tới xế chiều.
Nhà nào cũng nuôi gà trống, cho nên
tiếng gà gáy…rền vang từ nửa đêm, gáy
dài tới sáng…còn gáy, rồi nó còn gáy lai
rai tới chiều…
Viết tới đây…chợt nhớ câu hát ru em có
liên quan tới con gà trống, đó là câu:
Gió
mùa thu mẹ ru con ngủ.
Gió
mùa hè thức đủ “năm canh”
Canh là khoảng thời gian được…tách nhỏ
ra làm 5, nên gọi Năm Canh.
Đại khái là từ Canh 1 (1 giờ khuya) cho
tới Canh 5 (5 giờ sáng)
Hỏng hiểu sao và cũng hỏng biết “lý do”
gì mà gà chỉ gáy từ nửa đêm trở đi?!
Nếu… tò mò, rồi thêm tánh… rị mọ nửa,
thì sẻ biết gà gáy như sau:
Khoảng 1 giờ sáng, gà trống bắt đầu gáy
“hiệp nhứt” =>>> Canh 1
Không phải gáy 1 con ở nhà mình, mà là
tất cả gà trống trong xóm, đều gáy rộ
lên một lượt, giống như có ai…đi kêu cho
gà gáy vậy…
Tụi gà hè nhau gáy ào ào chừng 3 phút là
dứt, rồi xóm làng im lìm trở lại.
Hiệp 2 bắt đầu từ 2 giờ sáng, cũng gáy
rộ cả xóm…gà hết gáy rồi ngủ tiếp…
Con gà cứ gáy rồi ngủ…như vậy 5 lần một
đêm…
Bà con hồi xưa, chia đêm ra làm Năm Canh,
là…Canh Me theo tiếng gà gáy.
Gà gáy Canh Ba, Canh Tư là lúc bà con
thức dậy lo đi tưới nước dưới ruộng.
Nếu nhà có trồng thuốc cái, bắp, đậu,
tưới sớm để sáng còn làm phân, nhổ cỏ…
Gà gáy Canh Năm (5giờ sáng) là trời “tản
sáng”, phương đông ửng hồng…
Khi ấy, lo thức dậy quét tước sân vườn…để
rồi ra đồng…
Hồi xưa chưa có đồng hồ, bà con “nghe gà
gáy”…ấy vậy mà cũng trúng giờ!
Người quen nghe gà gáy, chỉ nghe tiếng
gáy là biết nó đang gáy ở “canh mấy”.
Ví dụ Canh 1, gà gáy xong, âm thanh
trong cổ nó còn…kéo nhựa mấy giây.
Gáy Canh 2, tiếng gáy “kéo nhựa” ngắn
hơn…
Càng về sáng, tiếng gáy càng “dứt khoát
rỏ ràng”, lại có thêm tiếng vổ cánh nửa.
Riêng gáy canh Bốn =>>>… nhưng gọi là
gáy canh Tư.
Gà Gáy Canh Năm (trời “sắp” sáng) cũng
đồng thời với nhà thờ “đổ chuông”.
Và ở chùa, có tiếng “mỏ công phu” của
mấy ông trụ trì vang trong đêm vắng.
Nghĩa là trời đã sáng và ngày mới bắt
đầu ở Thôn Quê…
Một câu hỏi…xưa như trái đất, mà mấy
thằng…rách việc đặt ra:
- Tại
sao gà đêm nào cũng gáy cách đều đúng 5
lần khi qua 12 giờ đêm?!?
Không phải gà gáy tùy hứng, gáy lai rai,
mà là áp nhau gáy rần rần một lượt và
gáy rất…đúng giờ và hỏng có con gà trống
nào…làm biếng, hỏng gáy?!(?????)
Chuyện…quan trọng như vậy mà hỏng thấy
ai chịu “nghiên cứu” gì ráo!!!
Thì thì…(>?>@<!<)…đành phải “giở quẻ
lăng ông”…đoán mò.
Vì đoán mò, cho nên “trật trúng”…hỏng
thành vấn đề…
Mà vấn đề là…nói dóc sao cho trôi…là ăn
tiền quẻ được rồi…hì hì…
…Bắt đầu…giở quẻ xạo sự nè…
Ở đời…coi bộ vậy…mà rất “dể ăn”…là bởi:
Hể chuyện gì làm hỏng được, thất bại, bó
tay thì…đổ thừa tại ông trời, là xong.
Thí dụ cất nhà bị sập, đổ lổi…là tại
“trời mưa đất mềm”…hehehe…
Đào ao cạn ệu nuôi tôm, tôm chết hết
ráo, đổ tội “tại trời nắng nóng quá xá”…
Thì ở đây, chuyện gà gáy…cũng đổ cho ông
trời luôn…khửa khửa khửa…
Ông trời…hỏng thấy, chỉ thấy Mặt Trời,
do đó ”đổ” cho mặt trời…là xong!!!
Cũng “tại”…”bị” mặt trời, cho nên…thế
gian mới có ánh sáng…
Mà ánh sáng cũng có thể…cân ký lô như
cân vàng vậy…
Nghe nói ánh sáng, sáng là do quang tử,
mà quang tử thì nó tung ra từ mặt trời.
Quang tử bay tới trái đất, một ngày đổ
xuống trái đất tới…2 ký lô gam quang tử.
Mới 2 ký lô mà nó nóng thấy mồ như vậy,
thì mặt trời…nóng thấy ghê thiệt.
Ánh sáng mà con người nhìn thấy nằm
trong quang phổ đỏ cam vàng lam chàm
tím.
Bên ngoài phía đỏ là hồng ngoại, bên
ngoài màu tím là tử ngoại…
Bên ngoài tử ngoại, hồng ngoại còn có
nhiều tia nửa, như anpha, bêta, gama…
Nhưng ”chắc là” còn một số tia nửa, chưa
ai biết (!?)…hehehe… cho nên…
Vì “có nó”, nên “nó” làm
cho gà trống…ngứa cổ gáy chơi…()(#@$)?!
Là bởi chỉ có “tia” của mặt trời mới
bung đi một lượt tới…cần cổ tất cả con
gà…
Mà “tia” nầy có chu kỳ…nhấp nháy, chớp
chớp…sao đó, vậy cho nên…
Cho nên con gà…gáy theo chu kỳ: gáy nghỉ,
gáy nghỉ…
Nói vậy…coi bộ hơi êm êm, nhưng, nếu
chơi cắc cớ…hỏi ngược:
- Sao
ban ngày, gà hỏng gáy rộ một lượt…gáy
nghỉ, gáy nghỉ, mà gáy lai rai?!
Bài đặt đưa ra câu hỏi đố, rồi…giờ đổ
nợ, gặp rắc rối to rồi nè…khà khà khà…
Đã lở phóng lao, giờ phải….đi lượm cây
lao (?!)…khụ khụ khụ…
Nghĩa là…bị tổ trác, nên nói đại cho
trôi:
Cái tia làm “ngứa cổ con gà” là tia…ma,
chỉ bay ban đêm, trời tối.(má bù trẻ ơi)
Ban ngày, trời nắng, tia đó bị…đốt cháy,
nên cần cổ con gà trống…hỏng ngứa!!!
Trả lời ẩu tả như vậy là
dựa vô câu ”điếc hỏng sợ
súng”(<><>(((())))…)…hì hì.
Trong xóm trong làng, nghe tiếng gà gáy
đã quen…từ lâu lắm.
Nếu và nếu…xóm vắng tiếng gáy, xóm vắng
lặng, thì…hỏng biết nói làm sao…
Bà con nuôi gà thả đi tự do, chiều chủ
nhà mới kêu vô cho ăn 1 lần rồi gà tự đi
ngủ…
Ban ngày, gà mẹ đi bươi để kiếm ăn trong
hàng tre, bụi trúc hay ra ngoài vườn,
tìm dế cào cào…cho nên con gà nào cũng
mập ú na ú nần, mở bụng vàng khè…
Nhắc lại ”một tháng hương xưa”…
Bầu trời Tây Âu có Ó, Đại Bàng cánh dài
2 thước…quầng thảo ở trển…
Bầu trời Saigon có chim Bù Cắt và Diều
Hâu…bay trên cao dòm xuống…
Chim Bù Cắt (còn gọi là bù-cắt-cu) lớn
cở…nửa ký, lông màu nâu chấm đen giống
lông chim se sẻ, hai loại chim nầy
chuyên bắt gà con…
Bù Cắt không bay lòng vòng trên trời, mà
nó đứng im như Cú trên cây cao để rình
mồi, chờ gà mẹ dẩn con đi ăn, là nó bất
thần từ trên cây cao…phóng xuống!
Thế là nó bắt gà con bay đi, tiếng gà
con còn kêu la trên bầu trời nghe rất
nóng ruột…
Diều Hâu lớn hơn Bù Cắt Cu nhưng nhỏ hơn
gà mẹ…
Con Diều có thân màu nâu đen, lông bụng
trắng đen, cái mỏ dòm rất dử dằng…
Diều bay vòng tròn trên không trung để…(canh)
me gà con bên dưới.
Gà con mà Bù Cắt và Diều Hâu khoái nhứt
là cở mươi-mười ngày tuổi…
Khi con Diều bay vòng vòng trên cao…thế
nào gà mẹ, gà trống hay gà lứa đều thấy…
Thế là gà trống…la “chát” báo động là gà
con chạy lại gà mẹ, hay trốn trong bụi
rậm tức thì, do đó con Diều…biết lộ,
thấy vậy bay luôn, tìm bầy gà khác…
Nếu gặp gà mẹ “bà chằn lửa” như giống Gà
Trảng (Trảng Bàng, Tây Ninh) thì con
Diều hay con Bù Cắt…nên cẩn trọng…coi
chừng tấm thân của mình!
Khi con Diều bất chợt xà xuống bầy con
nhỏ, gà mẹ tức tốc bay lên…xáp chiến
trên không, cách mặt đất…một thước, lúc
đó, con Diều sẻ bị gà mẹ chơi vô bụng
một đá…bay chùm lông và diều ta la cái…chát(tiếng
la…tả hỏng được) liền vội vả bay xà
niểng, oằn oại…cất cánh lên không trung.
Vậy là bửa nay gặp…chằn cho lảnh thẹo,
đói rồi đây…
Bù Cắt, Diều…là tiếng con người đặt tên
cho 2 loài chim dử, thế mà…
Khi nghe bà con la lớn…”diều-diều-bù
cắt-diều…”
Tức thì gà con, gà mẹ, gà trống, gà
lứa…ùa nhau chạy trốn hết ráo…(??!!)
Hỏng lẻ…gà mà biết “tên chim
dử”…??<>o<>??...
Trong khi nó bươi, gia chủ “hùi” rát
cuống họng, mà nó hỏng nghe, phải chọi
đất?!
…>>>…Lúc đó, con nít dắt lưng dàn thun
24/24 đeo đạn vò quanh lưng quần…
Nếu bị “bù cắt xớt gà con” của nó, thì
con Bù Cắt…tàn đời trong gốc kẹt rồi…
Tụi nó bị mất gà con, đã xót dạ, lại còn
nghe tiếng gà kêu thảm thiết trên không
trung, thì, đám con nít…quyết trả thù
cho bằng được, chớ nhứt định hỏng tha…
Khi gà mẹ dắt con ra vườn, mấy thằng ông
cố đó, ra ngồi dưới gốc Sò Đo canh me…
Vì tụi nó biết rỏ rằng, con Bù Cắt ưa
đứng rình trên cây đó, để bắt trộm gà.
Khỏi nói, ai cũng biết là con Bù Cắt,
chắc chắc sẻ bị…bắn sẻ, chạy đâu cho
thoát.
Với tài bắn dàn thung bá phát, tụi nó
nhứt định…phục kích…
Phục kích độc địa là chơi kiểu…“ở dưới
bắn lên”…là hết xẩy con bù cào!
Thì cái ngử đứng trên cao dò la dòm ngó,
phải xách gói về chầu diêm vương thôi…
Nhắc lại một thoáng chuyện xưa, bởi còn
“hương xưa” vương vấn trong đầu…
…Buổi sáng tinh xương…ngày ngày như mọi
ngày…
…Miền quê rộn rả, tiếng…bò rống kêu mở
chuồng, chó nhà ngứa miệng sủa bậy,
tiếng gà gáy đó đây…cộng thêm nhiều
“tiếng động nông thôn”…khó tả khác nửa:
Tiếng đờn ông…dủa cuốc, tiếng đờn bà
quét sân, tiếng con nít hú nhau đi học,
tiếng gà đẻ sớm la làng…vv…Khi sương sớm
còn giăng trắng miền quê cha đất tổ…
Tất cả đã tạo ra âm thanh, khung cảnh,
bào-trời thanh bình yên ả của làng quê…
Nước sương đọng trên lá, rơi xuống lá
lộp bộp, từ lá, rớt xuống đất, nước
sương…soi lổ nhỏ trên mặt cát của đường
quê…làm mát cẳng tụi học trò buổi sớm…
Nắng lên, tia nắng rọi sương treo đầu lá,
lóng lánh như kim cương treo đầy cành.
Trưa về, gió thổi kẻo kẹt hàng tre lẩn
xen tiếng bà ru cháu ù ơ trên vỏng ngoài
hè…
Tiếng cu cườm kêu vẳng giữa trời trưa,
miền quê chìm trong giấc nghỉ trong lành…
Chiều xuống, có khói trắng loan tỏa nền
trời, có cò bay thấp thoáng trong ráng
chiều vàng vắt ngang nền trời chói lọi
và hoàng hôn sắp buông, tia sáng dần mờ…
Rồi tới trăng lên, trăng treo đầu xóm,
trăng lên cao dần, ánh trăng lung linh…
Bà con tụ lại…nói chuyện ma, con nít
ngồi nghe, mắc đái…hỏng dám đi…!!!
Tất cả…đó là tất cả những hình ảnh của
nông thôn, không lẩn vào đâu được…
…Văng vẳng tiếng radio bài ca “Nắng đẹp
miền Nam ”…
…”Đây trời bao la, ánh nắng mai hé đầu
cành, vang động tiếng đồng xanh…”
Hay bài…”chiều dần rơi, sau mái đồi, ánh
trăng buôn lả lơi, nhịp chài rơi, như
tiếng ca thiệt tha cho cuộc đời…(bài
Trăng Về Thôn Giả?)
Hoặc bài…Trong đêm trăng, tiếng chài
khua, ta hát lên muôn câu hò…(bài Gạo
Tráng Trăng Thanh)
Nông thôn Miền Nam một thuở…xa xưa…
Xưa trên phần hai thế kỷ…vẩn còn vang
vọng trong tâm khảm của…người già.
Hồi đó, như có “thời khóa biểu” sắp sẳn
của thiên nhiên…
Mưa xuống cây lúa, rồi…ở không, đi câu,
chờ lúa chín, để cắt lúa…đổ vô bồ.
Qua nắng, xuống ruộng làm mùa, rồi…chờ
mưa, để đi câu cá…giải khuây.
Lúc rảnh thì nhâm nhi với bạn bè hay
ngồi quán ngồi lều…để nói dóc!
Nếu…rảnh nửa, thì nằm vỏng, làm vài câu
vọng cổ…mà hỏng cần ai vổ tay!!!
Còn nếu có Bản Nhạc mới xuất bản giá
5$...thì mua gấp về…
Anh chàng mê ca, ngồi ghế một…thủ thế,
rồi tay đờn, miệng ca…véo von…
Cuốc sống cứ thế mà trôi…
NĂM
MỚI CHÚC QUÍ ĐỘC GIẢ ĐƯỢC NHIỀU TAM AN