Tháng
9 hằng năm… mùa Tựu Trường…
Nhớ chuyện học trò… ba trợn năm xưa, hồi
đó…
Hồi đó….
Trong xóm có ông thầy Thuốc Nam tên là
thầy Ba Bụng-Xinh (ít-xì )
Ổng thứ Ba, tên Xinh, nhưng lại có cái
bụng bự chang bang, tròn vo và bà con xung
quanh theo “lời xưa dạy” nên “kỵ“ gọi tên
thiệt (Xinh) mà gọi tắt là Thầy Ba Bụng
hay Thầy Ba cho gọn…
Người xưa nói rằng: Muốn sống phẻ thì phải
”nhất nghệ tinh, nhất thân vinh“.
Nhưng với thầy Ba Bụng, thì thầy hỏng xài
“nhất nghệ“ đâu, ổng chơi “bá nghệ“, nè:
Thầy Ba: Hốt thuốc nam, bán thuốc tán, dán
đồ mã, nấu cả đám tiệc, chưng đám cưới,
muôi con nít… khó nuôi, chơi ngải, lên
đồng bắt ấn, sửa đồng hổ trứng-dái còn gọi
là Đồng Hổ Kiểng và đặc biệt làm… thợ vẽ,
vẽ tranh tứ thời, rồi… lấn tới, nhận mối
quen, làm… thầu, để vẽ tranh Cọp-Lân-Hẩu…
ở Miểu-Vỏ trong làng ngoài xóm…
Thầy Ba Bụng nói ổng là “thợ vẽ“… chớ hỏng
phải Họa Sĩ họa siếc gì ! (?!)
Thầy Ba biết… tui mê vẽ, nên khi tới nhà
ổng chơi, ổng cứ…nhè tui mà dụ khị:
-
Tao vẽ bậy bạ… kiếm cơm khá khiển nha mậy,
mầy muốn vẽ hong, tao chỉ cho, rồi mầy cứ…
vẽ đại, vẽ “dể ẹt” hà, khó khiếc gì… mà
lo, hả con ?
Tui im re, vì năm đó, tui đang còng lưng
“học gò” nháng lửa, con mắt chởm lơ, để
thi…
Và rồi, tui thi đậu vô Đệ Thất, trường
Trung-Học Hồ-Ngọc-Cẩn, đó là năm 1963…
Trong lớp Đệ Thất A4 khi ấy, có dạy 2 môn
Nhạc và Vẽ, mỗi môn, tuần học 1 giờ…
Thầy dạy nhạc là Giáo Sư Phó Quốc Thăng.
Còn Thầy dạy vẽ lúc đó là Giáo Sư Trì
Thịnh Huệ…
Thầy Huệ mới dạy sơ lý thuyết về cách vẽ
trong lớp Đệ Thất… mới nhập học, chưa… đầy
tháng, nghĩa là học vẽ… vo ve vừa được 3
tuần, nghĩa là học vẽ mới 3 giờ… thôi!
Vậy mà… rồi, tui… lại ngu ngu cho rằng “ta
đây”… là mình “biết hết “… nghề vẽ !!!(?!)
Nghĩ vậy, nên tui mới dám… >=>ẩu<^%$*&tả*&…
với thầy Ba !!!
Cũng bởi nghỉ rằng “có Thầy dạy rồi“ nên,
tui “vững tâm“, rồi… mạnh dạng, lò mò qua
nhà Thầy Ba Bụng, tui tài lanh láu cá…
“nổ“ liền… mới ghê rợn chớ!
(vì vai vế, tui gọi thầy Ba bằng Chú Ba)
Tui tài lanh như vầy:
-
Chú Ba vẽ
tranh, phải có “đường chưn trời“ mới đúng
!
(cái “đường“ nầy, Thầy Huệ mới
dạy ở lớp Đệ Thất hôm qua, chớ đâu… he he
he)
-
Đường gì mậy???
-
Đó là cái đường cắt ngang giữa đất với
trời!
-
Sao mầy biết?
- Thầy tui dạy vậy
mà…
-
…!?... mầy có Thầy ?! (thầy Ba hỏng tin
nhen)
Thấy thầy Ba Bụng đang bán tính bán nghi,
tui… áp đảo luôn:
-
Nè… chú Ba, đừng mua màu tím cho tốn tiền…
-
Hỏng mua… sao vẽ?
-
Thì pha màu xanh đậm với đỏ là có mà…
-
Sao mầy biết?
-
Thì Thầy tui dạy vậy!!! (ỷ có thầy… tui
đía phẻ re! He he he)
-
Vậy he…???!!!
Sở dĩ tui dám “chê“ thầy Ba, vì ổng là…tay
ngang, vẽ tranh liểng, tranh bàn thờ, tấm
tranh vẽ kiểu nầy ốm nhom, dài thòn, tui
dòm ổng vẽ hoài mà… hỏng thấy “đường chân
trời“ ở đâu hết, nên tui mới… chê… rậm rề
đó chớ !!!
Vậy là… giờ nghĩ lại, đúng là con nít “láo
cá chó” đó đa, tầm bậy thiệt!
Chê ẩu tả như vậy mà thầy Ba… sao lại im
ru…???
…Suy ra… lúc đó thầy Ba… nể tui rồi hả
trời ???
Tui còn “mạnh miệng“
kêu thầy Ba Bụng mua 7 màu: Đỏ cam vàng
lục lam chàm tím, cứ trộn vô chung là có
màu trắng… (Thầy dạy pha màu bữa hôm qua
rồi mà !!!)
Thầy Ba Bụng… bặm gan mua màu, liền pha
thử và… quả tó, nó ra màu trắng!!!
Thiệt là… quá đã, vậy là tui… có thớ quá
cỡ rồi nè !
Rồi cũng từ đó, từ khi có Thầy Huệ dạy ở
trường, học được bao nhiêu, tui liền tới
nhà thầy Ba Bụng, tui… xổ ra hết ráo, hỏng
chừa, rồi nhiều khi còn… xổ lố !!!
Phải… “nói cho dữ” mới có… uy tín chớ ?!
(?!) Tào lao thiệt tình!
Cũng… bởi vì rằng thì là, do có… tui, nên
thầy Ba Bụng “ỷ-lại “ (?!) rồi mạnh tay,
mua sơn đem về cả đống, ổng yên tâm… sai
tui, tha hồ vẽ, muốn gì cứ vẽ,
tui bèn… ra tay cọ quẹt ì xèo với
“ý là” để ổng bán tranh, lấy tiền… mua sơn
!!! Xôm chưa nè ?
Thầy Ba Bụng,
thấy tui “siêng năng” nhưng đang ngồi
không, bất chợt nói :
-
Mầy rảnh hôn
?
-
Chi vậy chú
?
-
Lấy cọ, mầy
vẽ vô đây…
-
Vẽ cái gì ?
-
Phong Cảnh …
Tui bèn…
chới với, té ngữa… nghỉ thầm trong bụng :
-
Ổng kêu mình vẽ
Phong Cảnh… vẽ cái gì đây, vậy là … thấy
bà nội rồi !!!
Nhưng… he he
he… Có thầy Huệ sau lưng rồi, kỵ gì hỏng
vẽ, thế là tui…quẹt đại !
Đó là “Tấm
Tranh“ đầu tiên tui vẽ đó nha bà con, nói…
cho có ông địa chứng giám, đó là “Tấm
Tranh“ chớ… hỏng phải “Bức Tranh“…!!
Vì tui vẽ tranh nầy… ốm nhom,
dài thòn, đây là “tranh liểng” treo cột
nhà !
Thầy Ba thấy
tui… có hoa tay, nên kêu tui vẽ để… giao
cho người ta treo “bổ sung vô cây cột cái“
vì tấm kia bị mọt ăn tanh banh rệu rã hết
rồi !
Mối quen lại
còn tới nhà, hối thúc như giặc, biểu vẽ
gấp gấp để treo cho xôm!
Sau đó,
tranh được “cho đi”, gia chủ mua liểng
hỏng có ý kiến gì !!! Quá đã nhen!
Thầy Ba liền
lấy hết tiền bán liểng… mua sơn đem về...
lủ khủ, đã vậy còn móc tiền túi mua “giấy
cứng” để tui vẻ tranh…cho nhiều nhiều…
Và thầy Ba
biểu tui… phải ra tay vẽ tiếp, bức tranh
Phong Cảnh, cỡ tranh 1, 20 x 60… trước là
để biểu diễn nghệ… thựt, sau (ý ổng) là để
cho bà con biết, tui bi-giờ là “đệ tử ruột”
của thầy Ba Bụng Xinh !!! Úi chà… Héhé…
Thế là tui…
mần thợ vẽ khơi khơi, không kèn không
trống… một cách ngon lành…
Thấy… ngon
ăn, tui liền bắt tay vẽ tranh mới, vẽ suốt
cả buổi sáng Chủ nhật, bổng:
-
Ê ê… còn cái
“chưn trời“ của mầy đâu ?
Tui dòm vô
bức tranh đương… quẹt màu tá lả, liền…
giựt mình… rồi nói đại:
-
Tui chưa vẽ…
chớ vẽ mấy hồi, mà lo…
Thầy Ba Bụng
nghe tui nói cứng… khừ, ổng tinh tưởng, bỏ
đi vể chổ ổng đang vẽ!
Tui dòm lại,
mới tá hỏa tam tinh, con mắt nổi đom đóm,
tui… chới với, vì hỏng biết mình… nên vẽ
cái chưn trời ở chổ nào… cho trúng, vầy là
“bà hú“ rồi… hu hu…
Tui… bậm gan,
nín thở… cầm cọ, cũng vì đang ngồi chồm
hổm… dưới đất, rồi thuận tay… tui kéo đại
1 đường ngang ở 1/3 phía bên trên bức
tranh, làm đường chân trời!
Hởi ơi…cái
gạch “chưn trời”… trên cao đó… mới thiệt
là báo đời ! Vì sao?
Vì đường
chân trời ở 1/3 bên trên, nên 2/3 bên dưới
phải thêm sông, cây cỏ, nước, rồi bờ sông…
lại phải có “bóng cây soi nước”…. toàn là
thứ… khó nhai không hà…
Trong khi
mây trời rất… dể vẽ, quẹt màu lia lịa là
xong(?!) vậy mà tui… quên, lại “ngu như
bò”…nhè chừa nó có… chút xíu 1/3…!!! Thiệt
là tai hại bạc triệu …?!
Tui… gồng
mình, im lặng, vẽ mấy bữa nữa mới xong!!!
Thiệt là…hú vía…!!!
Thế là tui
với thầy Ba, mạnh ai nấy vẽ tranh phong
cảnh, để lủ khủ đầy nhà, ai dòm vô “đống”
tranh… cũng thấy phát ham !!! Vì ở đó
“tiền là tiền”, tiền… cả đống đó nha !
Nhưng đã lâu,
tui để ý, hỏng thấy ai mua tranh của Thầy
Ba Bụng, mặc dù bà con tới nhà ổng để “hốt
thuốc“ ỳ xèo, rồi còn kêu ổng đi “làm đám“
liên tu và rồi… tui bổng nhiên thấy mặt
thầy Ba… hơi sầu sầu, còn tui, tui cũng…
buồn lây…
Vì hỏng ..ai
mua tranh, thì tiền đâu ổng mua sơn, để
tui… vẽ nửa chớ, thiệt là rầu !
Cũng trong
lúc nầy, ở trường Hồ ngọc Cẩn, học được
vài tháng, nên Thầy trò “quen nhau“, hỏng
thấy lạ nửa, mà thầy Huệ thì rất… dể
thương nhen !!!
Do vậy, cái
đám học trò… láu cá của Thầy, mạnh miệng
hỏi Thầy tùm lum chuyện, mà hỏng sợ Thầy
Huệ... la rầy !!! Thầy Huệ… dễ tánh lắm…
Tui …thày
lay “tâm sự” với Thầy :
-
Thưa thầy…
em mê vẽ …
-
Ờ ờ… Thấy
Thầy ờ ờ… coi bộ vui, mấy thằng khác hỏi
luôn:
-
Sau nầy… em
muốn làm họa sĩ, được hôn Thầy?
Nghe tụi tui
hỏi, Thầy Huệ … hỏng quạu, lại còn vui vẻ
trả lời ngon lành, thì mấy thằng bạn mắc
dịch ở xóm nhà lá…cuối lớp, ngồi kế bên,
giơ tay lên… hỏi lia chia…
-
Làm Họa sĩ…
khó hôn Thầy ?
-
Bán một bức
tranh mắc tiền, là… giàu khẩm hả thầy ???
-
…??...
Tụi nó hỏi
quá xá nhiều, thầy Huệ cứ cười cười, rồi ừ
- iệc cho qua chuyện …
Vì báo mới đăng, có bức tranh
“Tiếng hét“ và bức “Bông hướng dương“… gì
đó, giá cả chục triệu Đô La… Thì thằng học
trò Đệ Thất nào nghe, mà hỏng ham…mần Họa
sĩ… để mần giàu chớ ? Bởi vì tụi nó tính
kỹ như vầy:
( Năm 1963 ) Cứ 118 $
là ăn 1 Đô la… vậy cả chục triệu
Đôla thì tính ra… có bi nhiu đồng tiền nè
ta !?… Tui tui tính muốn… hỏng ra luôn
nhen …
Tụi Đệ Thất
mê… mần Họa sĩ là vậy đó nha , hehehe… đơn
giản lắm !!! (?!)
Tuần sau,
thầy Huệ cầm vô lớp cho học trò coi, hình
chụp lại, cả chục bức tranh của mấy ông
Họa sĩ thế giới, tranh nào cũng tính bằng
triệu Đôla không hà !
Tụi nó coi
bức tranh có tên là “tiếng hét“ hay “thét”
gì đó … thì chê liền:
-
Tranh vẽ…
thấy phát ghê… vẽ thằng nhỏ ôm lỗ tai, oi…
xấu quắc !!!
-
Cả chục
triệu đôla đó mầy, hỏng bở đâu con !
-
Thầy, thầy…
còn bức nào đẹp đẹp, Thầy cho tụi em coi
với …
Thầy Huệ đưa
ra cả chục tấm hình chụp tranh …Để tụi nó
coi, xong, Thầy nói:
-
Những bức
nầy là hình chụp… Chớ nó, được vẻ lâu lắm
rồi ???
-
Vẽ năm nào
thầy ?
-
Hỏng tính
bằng năm được đâu! Thầy Huệ nói .
-
Sao vậy Thầy
?
-
Những bức
nầy, có bức, vẽ cách đây vài… trăm năm,
nên giá nó cao !!!
-
Ủa… Á…
ủa…???… Học trò nhỏ… hết hồn, giựt thịt.
-
…???%$%$%$....(nghe cách dây… vài trăm năm,
học trò… im ru)
-
Khi vẽ ra nó,
họa sĩ rất nghèo… Thầy nói tiếp.
Nghe Thầy nói xong, trò nhỏ… giựt
thịt… lần thứ hai:
-
Hả ???…
Nghèo ???
Thầy Huệ nói
1 câu… nhớ tới già… như vầy nè:
-
Tranh giá
cao, là khi họa sĩ đó…chết rồi, chết càng
lâu… giá càng cao !!!
Thầy nói sơ
về “cái giá mắc“ của bức tranh, làm học
trò Đệ Thất… lè lưỡi hết ráo !!!
Nhưng cũng
có thằng mê vẽ quá, bấm bụng hỏi… thẳng:
-
Thưa thầy,
muốn làm Họa Sĩ, đầu tiên, phải… có hoa
tay hả Thầy ?
-
Thưa Thầy,
ngoài… ga… còn “học thêm” gì nữa hôn thầy
? Thầy nói luôn đi …
-
…OoOoOoooooo
???… (… im lặng hết ráo, chờ Thầy trả lời)
Thầy Huệ
nghe xong… cười cười, nói (vừa đủ nghe) :
-
Ừ vầy… ngoài
ra còn phải “học gồng“ (đó là Thầy nói đùa)
(Học gòng là…
bí kíp độc, sống… nói, chết cũng… đem theo
luôn… hehehe) (?!)
Hỏng hiểu sao, khi nghe 2
tiếng “học gồng“ là học trò “xóm nhà lá“
áp nhau cười nghiêng ngửa! Riêng tiếng
Gồng nó có… ma lực gì đó, nên tụi nó la
hét như điên !!!
Bữa đó, tui
nói… thiệt luôn… là vui hết biết !!!
Rồi tiếp Lục
Ngũ Tứ Tam Nhị Nhất… thế là ra trường =>….
=>>> sau đó
không lâu, lại “tó” được 1 em 16 và =è>
ôm em 16 Cắc Bùm…!!!
…Gần… 50 năm
trôi qua, qua mau, như…”bóng hồng“ qua cửa
sổ ! (?!)
Bây giờ đây
có thằng bạn thân làm Họa Sĩ, lâu lâu
xuống nhà nó chơi, tui hỏi thăm:
-
Sao mậy (vẽ)
khá hôn… đi uống cà phê với tao?
-
Tao đang
rảnh nè…
Ngồi trong
quán, nhìn thằng bạn thân, một vợ ba con,
tóc tai để dài lăng quăng chấm ót, đã
nhuộm muối tiêu… nên cái đầu bù xù như lão
thơ Bùi Giáng, ốm nhom…
Tui hỏi:
-
Sao mầy… có
gì mà… tương tư ?!
-
Tao đang
“kèm” mấy đứa nhỏ thi vô Mỷ Thuật… để kiếm
thêm…
-
Còn tranh
của mầy…%$%$%$$$... được hôn ? (“kỵ” nói
“bán” nha)
-
…ế nhệ, tao
đang “gồng“ muốn… thấy bà nội tao !!!
Tự nhiên tui
nhớ “cái gồng“ của ông Thầy tui nói năm
xưa …
Tui nói liền…(tui
bụm miệng tui… hỏng kịp)
-
Chắc mầy học
vẽ Thầy Huệ !
-
Hả ???
Tui nghe nó
“Hả“ thiệt lớn… nó ngạc nhiên, còn tui,
tui chợt nhớ …
Tui nhớ
chuyện năm xưa… quá xá…
Rồi bây giờ
ngồi quán cà phê, nghe thằng bạn than thở,
tui nhớ hai tiếng “Học Gòng“ mà hồi nẩm
Thầy Huệ nói , bi giờ nhớ lại, tui… mê quá
xá, vì nghe nó… thấm tới óc o nha…Ý cha
cha ….
Hỏng ngờ…
Thầy Huệ nói, nhè trúng nghe… cái bốp, vô
ngay thằng bạn già của mình!!! Úi chà!!!
He he he…
Và… và…tui
nhớ lời, nhớ Thầy năm xưa, giờ tui …nói
dóc đây nè …
Đọc tới đây,
thế nào đọc giả cũng… có cớ để la :
-
Ê ê… Tao
thấy mầy “hơi nịnh“ thầy
Huệ nha !!!
-
Thì ờ… cái
cái… mà cái… thà thầy... Thầy Tui… ( bị cà
lăm )
-
…Thầy tui
sao, hử ???
-
Thầy tui,
tui nịnh, kệ tui ! He he he…
-
Thiệt là…
hết kỵ !!!
-
He he he…
(KÍNH
TẶNG THẦY HUỆ BÀI NẦY – Trần longYên
HNC 63-70)
