Kho là… chỗ chứa gạo, lúa, bắp hột, bột mì…
vv… gọi chung là Mể Cốc.
Vác là… vác trên vai bao “mể cốc” từ Ghe
lên Kho hay ngược lại…
…Để rồi từ đó, vác nó… xuống Xà Lan (xuất
qua Cao Miên) hay vác lên Xe Hơi để chở
tới tỉnh hay đem về Vựa Gạo. Từ vựa, gạo
chuyển tới Tiệm Gạo, để tiệm bán lẻ từng
kí lô gạo cho bà con… chúng ta, nấu cơm,
xay bột chiên bánh xèo, làm bánh…
Đó là “vòng tua” mà hột gạo… chạy đều đều,
để bao tử ai cũng no nê… phẻ phắng!
Cái việc vác gạo… Ra &Vô & Lên & Xuống…
như vậy, gọi là Vác Kho…
Còn trên “giấy tờ”… hễ hột gạo… Ra & Vô…
kho, thì viết là Xuất Nhập Kho…
Nếu ai hàng ngày cõng trên lưng bao gạo
“sọc xanh” nặng 100 ký chạy ầm ầm qua cây
Đòn Dài… rồi còn đi lên Cây Gạo để bỏ bao
xuống, thì gọi là Vác Gạo!!!
Ở Sài Gòn, không ai kêu anh em “vác gạo”
là Phu Khuân Vác mà kêu là Vác Kho.
Vác Kho là một nghề nặng nhọc, sử dụng tối
đa sức lực của bản thân để kiếm sống…
Khi ghe gạo từ Miền Tây cập bến, như Bến
Bình Đông chẳng hạn, thì ở kho gạo, luôn
luôn có một số đông anh-chị-em vác kho túc
trực hàng ngày, để lo chuyện vác gạo nhập
kho, nếu ghe gạo cập bến nhiều chiếc quá,
thì phải đi kêu thêm người vác, nếu không
thì… Kẹt Bến, từ kẹt bến dẩn tới chuyện
Kẹt Ghe… là hỏng nên thuốc!
Có một số Chị Em, ước chừng vài ba % cũng
làm nghề vác kho như thanh niên trai tráng,
những Chị Em nầy… thanh niên nào… yếu yếu…
thì mạnh hỏng bằng…(?!)
Ở vùng Chợ Lớn, có nhiều Bến để Ghe Bầu
chở gạo cập bến…
Như bến Bình Đông, bến Lê Quang Kiêm, bến
Hàm Tử, bến Nguyễn Duy…vv…
Vì lẽ hai bên Bến đều có con đường dầu,
cho nên, khi ghe gạo cập bến thì…=>>>
Bao gạo Sọc Xanh có in hàng chữ xanh “Tổng
Cuộc Thực Phẩm Quốc Gia” do xếp Minh… làm
xếp và bao gạo 100 kí + 1 bao bố…(vỏ bao
bố nặng 1 kí-lô) …= >>>
…=>>>…sẽ có chuyện “bao gạo nằm trên lưng
người” như sau:
Khi Ghe Bầu chở gạo từ Miền Tây lên,
neo dựa bờ sông để nhập kho:
Thì trong lòng ghe, có hai ông vác gạo…
thâm niên trong nghề, đứng “đỡ gạo” trong
lòng ghe, cho bao lên vai anh vác gạo, để
anh ta vác đi ra đầu ghe để lên bờ…
Từ ghe gạo, anh Vác Gạo lấy 1 Thẻ Kho (để
đếm bao) rồi vác bao gạo 101 kí đi lên bờ
trên cây Đòn Dài (Đòn Dài là tấm ván gõ
hay sao, sến dầy dăm bảy phân tây, bề
ngang 5 sáu tấc, dài cỡ 10 thước để bắc từ
ghe lên bờ)
Lúc vác gạo lên bờ, không phải 1 người vác
gạo đi đòn dài, mà đi kề nhau… xỏ xâu bốn
năm người… thành một dây và trên vai có
100 kí gạo…
Do
đó, cây Đòn Dài bắc từ ghe lên bờ sông… bị
oằn xuống cong vòng, rồi nó nâng lên, lún
xuống… hình sin…~ ~ ~…nhịp nhàng như sóng
biển theo bước đi, nếu đi lớ quớ là… hụt
cẳng té xuống sông…
Nếu mà té xuống sông với 101 ký trên vai,
thì hỏng vui tí nào…
Nếu ai không quen “đi đòn dài”, đi một
mình đã khó, huống hồ…
… và như vậy mới thấy, dân vác gạo là… dân
nhà nghề chính cống bà lang trọc…
Thế rồi lên bờ, nếu trên đường dầu có xe
hơi hay xe ba gác chạy, anh chị vác gạo
phải… đứng chờ qua đường… với 1 tạ gạo
trên vai!!!
Khi băng qua con đường dầu cỡ 10 thước thì
vô cửa kho, người vác gạo liền bỏ “cây thẻ
kho” ở cửa kho cho bà Kiểm Thẻ đếm bao và
anh ta dừng lại, bỏ ngay bao gạo trên vai
xuống cái cân bàn, rồi đứng chờ cân lại…
Tại Bàn Cân, có lão Tài Phú già mang kiếng
cận ngồi cân để vô sổ số ký lô từng bao
gạo, lão già nầy là người thân tín với lão
chủ kho, cân bao gạo nào, lão liền viết vô
sổ bao đó, ghi vậy, gọi là “vô phơi”, cứ
10 bao cộng chung thì gọi là một “mã cân”.
Khi vác hết ghe gạo, thì ông cố Tài Phú
nầy, báo cho chủ ghe biết nhập vô mấy tấn…
Cũng tại bàn cân, có thêm hai tay “kiểm
phẩm” do chủ kho mướn để coi gạo tốt xấu,
hai ông cầm cây xăm gạo, xăm vô bao… 2 xăm,
để lấy gạo ra coi, coi bao gạo nầy có bị
“kinh nứt” nhiều ít hay bị vàng ẩm mốc
hoặc đủ độ khô chưa, để có thể cho bao nầy
nhập kho hay không, nếu kiểm phẩm không
đồng ý, bao gạo nầy bỏ, hỏng nhập cây…
Gạo có ẩm độ 12 % là đủ “chuẩn” để nhập
kho, độ ẩm cở trên 13 % gạo dể bị hư.
Sau đó, tại cái cân bàn nầy, cũng có 2
người “đỡ bao” lên vai người vác gạo lần
thứ hai, từ đây, bao gạo bắt đầu… lên
đường, để “nhập vô cây gạo” để Tồn Trữ….
Bao gạo lại… nằm chình ình trên lưng anh
vác kho lần nữa, để anh vác nó đi lên cây
dòn dài thứ 2, cây nầy cụt hơn cây đòn
dưới ghe chút ít…
Bây
giờ, bao gạo theo anh vác kho… leo lên Cây
Gạo “cao 18 trái” và anh ta bỏ bao gạo
xuống, ở đây lại cũng có 2 ông nhà nghề
nữa, chuyên môn “xấp bao” cho cây gạo
thành hình kim tự tháp…tà đầu, để cho Cây
Gạo cao lên tới… 18 trái…
Cây gạo cao nghều, nhưng không khi nào ngã
hay rớt từng bao xuống đất bao giờ.
Vì hình thù cây gạo 4 cạnh “ sắc nét”
thẳng đon, y như tháp Kêóp bên Ai Cập!!!
(18 bao gạo để nằm từng lớp, đè lên gốc
bao, chồng lên nhau, gọi là cao 18 trái).
Sắp cây như thế nầy, chỉ có nước… thả bom,
may ra… mới sập cây gạo…= <><>???
Anh chị vác gạo đi “Đoạn Đường Chiến Binh”
nầy, thường có độ dài cỡ 5 bảy chục thước,
nếu cây gạo nằm tận gốc kho!!!
Như vậy, Anh chị vác kho quả là… mạnh hơn
lực sĩ nâng tạ… ở hội ô-lăm-bít…(?!)
Bởi lực sĩ nâng tạ… đâu có bước đi bước
nào, cha lực sĩ chỉ đứng “nâng” tại chổ,
còn đàng nầy, vác 101 kí ”đi như chạy” cả
buổi trời, để kiếm tiền nuôi vợ nuôi
con!!!
Nhìn toàn cảnh cả mấy trăm người bu đen
trong, ngoài cửa kho gạo… giống như bà con
đi chơi… hội chợ “kẹt mết” vậy…
Tại đây… mọc ra hai… hàng một… nối đuôi
nhau đi ngược chiều =>>>
Một hàng “tay không”… đi bên phải cửa kho,
để xuống ghe…
Rồi từ chiếc ghe gạo dưới sông…
Có hàng người “cõng gạo trên lưng” đi vô
bên trái cửa kho…
Hai hàng nối đuôi đi ngược chiều, nhưng
rất có trật tự lớp lang, khi vác gạo,
không ai nói chuyện với ai, đi trong im
lặng, không cười cợt vui đùa….
Nhìn cảnh đó… sao nó giống như đàn kiến
tha mồi về hang…
Quanh cảnh trên bờ dưới bến trông thật là
sống động và… vui vẻ như ngày hội…
Đồ nghề của anh vác kho là tấm vải trắng
của bao bột mì và cái móc sắt dùng móc vô
bao, để khi đi, bao gạo 100 kí “an vị”
trên vai…
Người “làm nghề” lâu năm, bên bả vai, da
bị chai cứng một dề bằng bàn tay xòe…
Còn chưn thì bắp chuối nở bự hơn chưn lực
sĩ chạy marathon dài 42 cây số…
Không ai đi vác mà bận áo, phải ở trần, vì
mồ hôi tuôn ra dầm dề…
Bữa nào trời mưa, phải nghỉ, thì phải vác
đêm, vì sợ hôm sau ghe “kẹt bến”…
Vác đêm thì “ăn tiền súp” = >>> là vác 1
bao, ăn công 1 bao rưỡi…
Nhưng anh em ít ai ham, vì vác tới khuya,
thì sáng mai… hơi bị mệt, làm sao vác nữa?
Cuộc sống của người lao động, quả là “lấy
mồ hôi đổi lấy chén cơm”….
Nghề Vác Kho… là nghề nặng nhọc và rất hao
tổn sức lực…
oOo
Ở
mỗi bến có kho gạo, như kho gạo Hữu Thành
ở bến Bình Đông chẳng hạn… đều có ông thầu
hay cai để coi việc phân chia nhân công
vác gạo
Ai muốn “nhập toán” vác gạo lên kho, thì
tới gặp ông “cai thầu” (như ở bến Bình
Đông, kho Hữu Thành là Chú Hai On) để Chú
Hai kêu vác ghe nào, ở trong toán nào, vì
một ghe mà vác nhiều người vác, thì chia
tiền công vác ít đi… và ngược lại…
Còn mấy tay “xâm gạo”… mánh mung thì dùng
cây xăm lớn cỡ ngón cẳng cái hay… bự hơn,
để lấy gạo xâm… cho nhiều, tay nào… chơi
vậy, cuối buổi “làm việc” thằng chả… ẳm
nhẹ đem… bán riêng, cỡ 20 ký gạo, khi xăm
một ghe 60 tấn =>>>
= >>>>…mà lão chủ kho hỏng nói tiếng nào...
thiệt là pò hố…###$$$$$<<<OOO…
oOo
Gạo để trong kho, phải để trên tấm
“pa-lết” cây cho khỏi bị hư, nếu lâu ngày
có mọt, thì phải “xông gạo” bằng viên
thuốc của Tây Đức, viên màu trắng, bự bằng
viên… ma lốc (thuốc trị bao tử) ….
Muốn xông gạo, thì để bốn viên thuốc xông
ở 4 gốc cây gạo, trùm kín bạt ba bốn ngày…
Thì con chuột cũng chết huống hồ con mọt….
Viết vài hàng… sơ sơ bên trên, để nói về
chuyện kho, chuyện vựa của Saigon …
Đại khái là vậy… hỏng dám nói nhiều….
Chàng Hiu 374
